با سلام
 

فال حافظ به عنوان میراث معنوی:

اینكه چه موقع فال بگیریم و چه كسی فال بگیرد و شیوه فال گرفتن چگونه باشد و نتیجه فال چگونه تفسیر شود، از مراحل فال‌ حافظ به شمار می‌آیند كه خود از عمق این باور حكایت می‌كند و آن را شایسته ثبت در فهرست میراث معنوی می‌كند.



1- چه موقع فال می‌گیریم:

فال حافظ در زمان‌ یكی از جشن‌های شادی و مناسبت‌های مختلف همچون چهارشنبه سوری، شب چله، روز سیزده به در، شب تیرماه سیزده، آخرین چهار شنبه ماه صفر، شب سیزدهم ماه صفر  و ... انجام می‌شود. حتی هنگامی كه كسی بخواهد سفر كند یا در مورد موضوعی تصمیم بگیرد از دیوان حافظ كمك می‌گیرد. 

   

2- چه كسی فال می‌گیرد:

بنابر آداب و رسوم، "فال‌خوانی" كار همگان نیست. فال‌خوان باید حداقل یك و یا چند ویژگی را داشته باشد: 1- كسی باشد كه صدای خوب و دلنشینی دارد و خوب شعر می‌خواند. 2- شخص باسوادی باشد. 3- ریش سفید یا شخص مهم مجلس باشد. 4- میزبان باشد.

      

3- چگونه فال می‌گیریم:

فال‌خوانی و تفال به دیوان حافظ یكی از مراسم جمعی و گروهی محسوب می‌شود. در زمان‌هایی كه برای فال خوانی بر شمردیم، این تنها صاحب فال نیست كه با علاقمندی به "فال‌خوان" گوش می‌سپارد، بلكه بقیه حاضران نیز با كنجكاوی سعی می‌كنند حدس بزنند كه نیت صاحب فال چه بوده است و نظر خود را نیز ابراز می‌كنند.

شیوه‌های متفاوتی برای انتخاب "قرعه فال" وجود دارد كه در شهرهای مختلف فرق می‌كند. انتخاب غزل فال هم دارای آداب و شرایط ویژه‌ای است. مثلا با كتابی كه صفحه‌های آن پاره یا ناقص است فال نمی‌گیرند، یابیش از سه فال برای یك نفر بی‌احترامی به حافظ محسوب می‌شود.

در زمان فال‌خوانی، فال‌خوان وضو می‌گیرد و سپس دیوان حافظ را مانند كتابی مقدس در دست نگه می‌دارد، رو به قبله می‌نشیند، نام خدا را بر زبان می‌راند، احیانا سه صلوات می‌فرستد و پس از این‌كه صاحب فال نیت كرد، وی با سر انگشت و معمولا با چشم بسته، صفحه‌ای را نشان كرده و كتاب را می‌گشاید.

غزل فال، اولین غزل در صفحه راست است. اگر شروع غزل در صفحه قبل باشد، ورق زده و از مطلع غزل می‌خواند. غزلی را كه بعد از آن می‌آید را "شاهد فال" می‌نامند.

     

4-حافظ را قسم می‌دهیم:

باور عامیانه بر این است كه در تفال از دیوان حافظ باید او را قسم داد. معمولا حافظ را به "شاخ نبات" كه او را معشوقه حافظ می‌پندارند، قسم می‌دهند. اما حافظ را به آب پاك و هفت شیشه گلاب و آب ركن آباد و شاه چراغ و شیر مادر و روز روشن و محمد و آل محمد و مولا علی و چهارده معصوم و دوازده امام و حضرت عباس و ... هم قسم می‌دهند.